QOI - Team Toxins

Forming (Ignite) – Introductie van het onderwerp en motivatie creëren

In veel organisaties en teams ervaren we conflicten, spanningen en misverstanden die de samenwerking belemmeren. Maar wat als we deze niet alleen herkennen, maar er ook actief mee om leren gaan? Het concept van team toxins uit ORSC (Organization and Relationship Systems Coaching) biedt een krachtig inzicht in hoe negatieve interacties binnen teams ontstaan en hoe we ze kunnen ombuigen naar constructieve samenwerking.

Waarom is dit belangrijk? Omdat teams die toxische patronen niet herkennen, vastlopen in negatieve dynamieken. Door bewustwording en gerichte interventies kunnen teams effectiever, gezonder en productiever worden. Laten we beginnen met een korte activiteit: denk terug aan een team waarin je hebt gewerkt en probeer te identificeren of je ooit een van de volgende vier toxische gedragingen hebt ervaren: Blaming, Defensiveness, Contempt, of Stonewalling. Welke herken je het meest?

Storming (Experience/Upset) – Creëer een activerende ervaring en emotionele betrokkenheid

Laten we de vier teamtoxines verkennen en hoe ze zich kunnen manifesteren:

1. Blaming of Criticism – Mensen bekritiseren elkaar persoonlijk in plaats van het gedrag te adresseren. Bijvoorbeeld: "Jij hebt dit verpest" in plaats van "Deze aanpak werkte niet zoals verwacht."

2. Defensiveness – Een reflexmatige verdediging zonder verantwoordelijkheid te nemen, vaak resulterend in een welles-nietes spel. Bijvoorbeeld: "Dat was niet mijn fout, jij had het anders moeten aanpakken."

3. Contempt – Minachting, sarcasme en cynisme ondermijnen respect. Bijvoorbeeld: "Oh geweldig, nog zo'n fantastisch idee van jou..."

4. Stonewalling – Zich afsluiten van het gesprek, vermijden van communicatie. Bijvoorbeeld: "Ik wil het hier niet over hebben."

Denk eens aan een situatie waarin je een van deze toxines hebt ervaren. Wat was de impact op het team? Hoe voelde het om in deze dynamiek te zitten?

Norming (Awareness & Choice) – Geef inzicht en maak keuzes mogelijk

Deze toxische gedragingen zijn universeel en komen in alle teams voor. Ze ontstaan vaak als een natuurlijke reactie op stress, onzekerheid of onduidelijke communicatie. Maar we kunnen ervoor kiezen om ze te herkennen en proactief om te buigen.

In ORSC-termen heet dit het systeem zichzelf laten zien. We gebruiken bewustwording als eerste stap naar verandering. De theorie achter teamtoxines is afkomstig van John Gottman en heeft bewezen dat relaties (zowel persoonlijk als professioneel) gezonder worden als we deze patronen herkennen en aanpakken.

Welke keuzes kunnen we maken? Enkele mogelijke acties:

• Bewustwording vergroten: herkennen wanneer een toxine optreedt.

• Reflecteren: vragen stellen als "Wat triggert deze reactie?" en "Wat kan ik anders doen?"

• Teamafspraken maken over communicatie en conflictmanagement.

Performing (Put in Practice) – Laat deelnemers de concepten toepassen

Een effectieve manier om met teamtoxines te werken is de Toxin Grid-oefening:

1. Plaats vier vakken op de vloer, elk vertegenwoordigt een toxine.

2. Laat teamleden in het vak stappen dat ze het vaakst herkennen in hun team en bespreek waarom.

3. Vraag teamleden om naar het toxine te stappen dat ze zelf het meest gebruiken en reflecteer op hun triggers.

4. Introduceer de antidotes:

   • Voor Blaming: Focus op "ik"-boodschappen en feedback gericht op gedrag.

   • Voor Defensiveness: Luisteren zonder direct te reageren, eigenaarschap nemen.

   • Voor Contempt: Waardering en respect tonen, negatieve aannames vermijden.

   • Voor Stonewalling: Openheid en actieve dialoog stimuleren.

5. Ontwikkel samen een Conflict Protocol waarin het team afspreekt hoe ze constructief met conflicten omgaan.

Grounding (New Possibility) – Veranker het concept en stimuleer toekomstige actie

Nu we de toxines en hun antidotes hebben verkend, hoe kunnen we deze inzichten borgen?

• Individuele reflectie: Welke toxine herken je het meest bij jezelf en hoe ga je hiermee om?

• Teamafspraken: Hoe kan het team elkaar ondersteunen om toxische patronen te doorbreken?

• Toekomstige stappen: Wat is de eerste kleine actie die je morgen kunt nemen om een gezondere samenwerking te bevorderen?

Deze inzichten zijn niet alleen bruikbaar voor agile teams, maar voor elk team binnen een organisatie: van senior management tot operationele teams. Door bewustwording en gerichte actie kunnen teams groeien naar een gezondere, productievere samenwerking.